29 marca 2024 roku.  Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Architektura wieży ciśnień

 

  • Wieża ciśnień według projektu inżyniera Schevena

Szamotulskie wodociągi zaprojektowano i zbudowano w czasie, gdy Wielkopolska była pod zaborem niemieckim. Nic dziwnego, że projekt realizowała niemiecka firma i to w zgodzie z założeniami obowiązującymi w niemieckiej architekturze użytkowej XIX wieku. Zalecano, aby budowlom użyteczności publicznej nadawać charakter monumentalny. W przypadku wież wodnych, które stawały się istotnym elementem krajobrazu miejskiego, dokładano szczególnych starań, aby były ozdobą miasta i podkreślały jego prestiż. Heinrich Scheven był doświadczonym wykonawcą dziesiątek wież ciśnień, wodociągów i kanalizacji. Wypracował charakterystyczny styl: w podobnej cylindrycznej konstrukcji z bębnem wystającym poza obręb trzonu stosował nawiązania stylistyczne do warownych budowli średniowiecza i baroku. W projekcie szamotulskiej wieży skorzystał z rozwiązań znanych głównie w budownictwie romańskim i barokowym.

  • Budowla inspiruje między innymi artystów rzeźbiarzy. Zdrój parkowy w kształcie wie­ży, wykonany przez Wiesława Kornowskiego z ASP w Poznaniu.

Cokół wieży o kształcie ośmiokąta wykonany został z kamienia i cegły. Boniowanie, czyli dekoracyjne opracowanie kamiennej ściany z wyeksponowaniem układu kamieni, podkreśla monumentalny charakter budowli. W cokół wkomponowano okna i neobarokowy portal, w którym osadzono drzwi wejściowe z kamiennym gankiem. Z ośmiopolowego, pokrytego ceramiczną dachówką daszku podstawy wyrasta smukły walcowaty trzon wieży. Zwęża się on ku górze, dzięki czemu sprawia mniej masywne wrażenie. Trzon zwieńczony jest bębnem umocowanym na wklęsłym pierścieniu. Niegdyś wewnątrz był stalowy zbiornik wodny typu Barkhausen.

 

Na wysokości 4 kondygnacji (licząc od piwnicy) wystaje z trzonu niewielki balkon umieszczony na kamiennych wsporni­kach w kształcie wysuniętych zakończeń belek stropowych,   czyli   krosztynów.   Ośmiokątną zasadę   konstrukcji   podkreślają:   pierścienie wąskich neoromańskich i neogotyckich okien na kilku kondygnacjach trzonu oraz prostokąt­nych neobarokowych okien na tarasie widoko­wym, pilastry, to jest flary wtopione w ścianę pomiędzy oknami bębna, nieznacznie odstają­ce od ściany, a także ozdoba kopuły dachu wie­ży – zbudowana na planie ośmiokąta latarnia z metalową iglicą, zapożyczoną z barokowych baszt zamkowych.

  • Ozdobny prospekt drzwi do wieży ciśnień. Fragment projektu H. Schevena

Reliefowe ornamenty ro­ślinne na portalu drzwi i pod najwyższym pierścieniem okien trzonu, na­wiązują do baroku. Pierwotnie dach zdobiły cztery lukarny, czyli pionowe okienka doświetlające poddasze. Dziś ich nie ma – zostały zlikwidowane podczas remontu w latach 90.
 Szamotulska wieża nie jest budowlą o znaczeniu regionalnym. Liczne po­dobne obiekty (niektóre bliźniacze, wykonane przez tę samą frmę) można do dziś spotkać w Niemczech, na Śląsku, na Pomorzu, Warmii, a nawet w Okręgu Kaliningradzkim.  Szamotulska   wieża ciśnień stanowi efekt realizacji naj­nowszych europejskich technologii przełomu XIX i XX wieku, przykład doskonałego rzemiosła budowlanego i architektonicznego. Jej architektura jest wyrazem modnego w tej epoce eklekty­zmu, czyli łączenia ze sobą elementów różnych stylów i epok.

 

 

Więcej w tej kategorii: Kierowali zakładem »

KONTAKT

"Zakład Gospodarki Komunalnej w Szamotułach" Sp. z o.o.
ul. Wojska Polskiego 14
64-500 Szamotuły
NIP 787-20-81-332
Regon 301298601
KRS 0000351612
Tel. (+48) 61 292 18 29
faks: (+48) 61 292 18 57
Email: sekretariat@zgkszamotuly.pl
Pokaż mapę

NAPISZ DO NAS

Albert Einstein

Ludzie są jak morze, czasem łagodni i przyjaźni, czasem burzliwi i zdradliwi. Przede wszystkim to jednak tylko woda.

Hermann Hesse

Większość ludzi nie chce pływać, dopóki nie nauczy się pływania. Czy to nie dowcipne? Oczywiście, że nie chcą pływać! Urodzili się przecież dla ziemi, nie dla wody. I oczywiście nie chcą myśleć, gdyż stworzeni zostali do życia, a nie do myślenia! Tak, a kto myśli i któż z myślenia czyni sprawę najważniejszą, ten wprawdzie może w tej dziadzienie zajść daleko, ale taki człowiek zamienił ziemię na wodę i musi kiedyś utonąć.

Wiktor Hugo
Ścieki to sumienie miasta.(...) Kupa śmieci ma tę zaletę, że nie kłamie. Ściek jest wynikiem. Mówi wszystko. Ta szczerość nieczystości podoba się nam i działa kojąco na duszę. Kiedy przez całe życie człowiek musi oglądać wielkopańskie miny, jakie stroją racje stanu, świętość przysięgi, mądrość polityczna, sprawiedliwość ludzka, uczciwość zawodowa, koniunkturalna niezłomność zasad, nieprzekupne togi – doznaje ulgi wchodząc do kanału i widząc błoto, które jest na swoim miejscu.
Georg Christoph Lichtenberg

- Szkoda, że nie jest grzechem pić wodę - powiedział pewien Włoch. - Tak świetnie by smakowała.

Emil Cioran

Na tym świecie nie znam nic bardziej tajemniczego od wody.

Fryderyk Nietzsche

[...] kto pomiędzy ludźmi chce zachować czystość, niechaj umie myć się i brudną wodą.

Éric-Emmanuel Schmitt

Wielcy podróżnicy mówią, że kiedy człowiekowi bardzo chce się pić, a brakuje wody, powinien sobie przypomnieć ten pierwszy raz, kiedy pił. To jest jedyna metoda na pokonanie pustyni.

Władysław Grzeszczyk

Człowiek jest kroplą w morzu życia - i tylko tym się różni od kropli wody, że zdaje sobie z tego sprawę.

Julian Tuwim

Rzuć szczęściarza do wody, a wypłynie z rybą w zębach.

Andrzej Sapkowski

Gdy cię mają wieszać, poproś o szklankę wody. Nigdy nie wiadomo, co się wydarzy, zanim przyniosą.

Stephen King

Miłość nie le­ci z kra­nu jak wo­da, nie możesz jej od­kręcać i zakręcać, kiedy tyl­ko zechcesz.

Oscar Wilde

Wszyscy leżymy w rynsztoku. Ale niektórzy z nas sięgają po gwiazdy.

Zbigniew Herbert

Płynie się zawsze do źródeł, pod prąd. Z prądem płyną śmieci.

Terry Pratchett

Przez setki lat ludzie wierzyli, iż jaszczurki w studni dowodzą, że woda jest świeża i zdatna do picia. I przez cały ten czas ani razu nie zadali sobie pytania, gdzie właściwie jaszczurki chodzą do toalety.

Johann Wolfgang Goethe

Nie wszędzie, gdzie jest woda, muszą być żaby; ale gdzie słychać żaby, tam jest woda.

Lew Tołstoj

Ludzie są jak rzeki.
Woda we wszystkich jednakowa, ale rzeka może być wąska, bystra, szeroka, spokojna, leniwa, ciemna, mętna, czysta. Tak samo jest z ludźmi.

Stanisław Jerzy Lec

Gdy woda sięga twych ust, nie martw się, że nie nadaje się do picia.

Powrót na górę.